Krajowa Rada PZD  w trakcie  VI posiedzenia 22 marca br. uchwaliła „Otwarty Program Społecznego Rozwoju ROD". Już od szeregu lat ogrody działkowe starają się swoimi inicjatywami rozszerzać katalog działań służących lepszej integracji środowiska samych działkowców, ale także podejmują coraz liczniej działania na rzecz lokalnych społeczności, które chętnie korzystają z takiej oferty. Pomimo, że coraz więcej ogrodów działkowych docenia tę sferę ich działalności jako szansę nie tylko na zachowanie ogrodów ale także jako warunek  ich dalszego rozwoju, to ciągle jeszcze dla znacznej liczby ogrodów ta forma aktywności jest nieznana i niedoceniana.

Czym zatem jest ów program i jakie są jego założenia? „Jest to zbiór propozycji, wiedzy i narzędzi, które w rękach zarządów ROD mogą stać się zalążkiem wielu wspaniałych inicjatyw. Chodzi bowiem nie tylko o otwarcie bram ogrodów dla społeczeństwa, lecz także o przeobrażenie ogrodów działkowych w miejsca bezpieczne, lubiane i chętnie odwiedzane przez społeczność lokalną” – napisano na stronie KR PZD.

Program zawiera katalog możliwych działań, które umożliwią osiągnięcie zakładanego celu. Wśród propozycji działań możliwych do realizacji przez większość ogrodów są:  jubileusze ROD, dni działkowca w ROD, imprezy integracyjne w ROD dla działkowców, gości i mieszkańców,  dni otwarte ROD także dla mieszkańców, gości, itp, edukacja ekologiczna polegająca na współpracy ze szkołami, przedszkolami,  organizacjami młodzieżowymi, działka przekazana bezpłatnie  szkołom i przedszkolom oraz innym instytucjom i stowarzyszeniom  zajmującym się działalnością społeczną, zielona szkoła, konkursy, festyny i zabawy dla dzieci, imprezy dla niepełnosprawnych, kluby zainteresowań dla działkowców, imprezy dla działkowców, głównie seniorów i mieszkańców , kluby seniora w domach działkowca, spotkania z kulturą, ogródki jordanowskie, place zabaw, siłownie plenerowe, place rekreacji w zieleni dla starszych, małe formy wczasów w ROD, czy wreszcie ROD –jako parki otwarte dla społeczeństwa.

Wczytując się w te propozycje wielu czytelników stwierdzi, że przecież u nas w ogrodzie już takie działania są podejmowane. Jeśli tak, to tylko można ogrodowi pogratulować. Doskonale zdają sobie z tego faktu autorzy Programu, bo oprócz wymienienia katalogu przedsięwzięć składających się na Program podają liczne przykłady podejmowanych przez ogrody w całym kraju  inicjatyw na tym polu. Autorzy Programu zdają sobie jednak sprawę, że atrakcyjność podejmowanych działań w głównej mierze jest uwarunkowana posiadaniem odpowiedniej bazy do realizacji wybranego przedsięwzięcia oraz niezbędnych środków finansowych na jego realizację. Mając świadomość, że koszty utrzymania ogrodów niestety ciągle wzrastają i wielu działkowcom przychodzi z coraz większą trudnością wywiązywanie się z uchwalanych opłat ogrodowych, Program wskazuje jak można zmniejszyć uciążliwość takiego sposobu finansowania bądź w jaki sposób można pozyskać środki  na jego realizację z innych źródeł. Wymienia się tu różne możliwe formy finansowania Programu poprzez m.in. : niskooprocentowane pożyczki z Funduszu Samopomocowego PZD, dotacje celowe z Funduszu Rozwoju PZD, dotacje celowe z budżetu gminy na podstawie art. 17 ustawy o ROD,  małe granty z budżetu miasta lub dzielnicy na działalność kulturalna, edukację itp., budżet obywatelski, fundusze unijne i  Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, Program „Senior – WIGOR” (o ile będzie uruchomiony)  czy wreszcie sponsorowanie inwestycji w ROD i darowizny na jego rzecz. Skorzystanie z wielu tu przedstawionych możliwości zależy tylko i wyłącznie do aktywności zarządów ROD. Trzeba przede wszystkim znaleźć pomysł na przedsięwzięcie jakie chcemy zrealizować i poszukać sposobu na uzyskanie wsparcia finansowego. I tu w sukurs przychodzi Program opisując warunki jakie trzeba spełnić, aby ROD otrzymał wsparcie finansowe z wybranego źródła. Dla pobudzenia aktywności zarządów na tym polu zawarto w kolejnej części Programu rozdział poświęcony roli i zadaniom struktur PZD, które należy podejmować, aby skutecznie włączyć się w działania nakreślone w Programie. 

Warto również zauważyć, że Program jest dokumentem otwartym, czyli że do znanych i opisanych form działalności dołączane będą nowe, będące wytworem inicjatywy społecznej samych działkowców.

Warto zainteresować się tym dokumentem, dziś już opublikowanym na stronach internetowych PZD  (www.pzd.pl oraz www.poznan.pzd.pl) a wkrótce także w postaci broszury, która zostanie przekazana do zarządów ROD. Zająć się nim powinny zarządy ogrodów, ale także a może przede wszystkim ogrodowe komisje polityki społecznej, które w Programie znajdą wskazówki do uaktywnienia swojej działalności. Podjęcie wyzwania będzie gwarancją dalszego harmonijnego rozwoju ogrodu działkowego z pożytkiem dla samych działkowców jak i dla lokalnej społeczności.

dr inż. Zdzisław Śliwa
prezes OZPZD w Poznaniu