Ogrody działkowe zwłaszcza w sezonie są miejscem, w którym wypoczywa wiele osób. Pobyt dużych skupisk ludności nierozerwalnie związany jest z powstawaniem i gromadzeniem odpadów komunalnych, zwanych potocznie śmieciami. Muszą one być systematycznie wywożone z terenów ogrodów działkowych, by nie powodować zagrożeń sanitarnych i epidemiologicznych. Wywóz odpadów komunalnych generuje koszty, które muszą ponosić działkowcy. Obowiązek ten wynika z zapisów ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Ustawa nałożyła na gminy odpowiedzialność za zapewnie czystości i porządku na swoim terenie i określiła warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów. Różne gminy w różny sposób wykonywały swoje zadania w tym zakresie. Niektóre połączyły swoje działania tworząc związki międzygminne, których przykładem jest m.in. poznański GOAP. Inne rozwiązywały problem odbioru odpadów samodzielnie. W konsekwencji powstały bardzo różne sposoby odbioru odpadów, a co za tym idzie mocno różniące się opłaty narzucane przez gminy na działkowców. I tu pojawił  się problem, ile za wywóz odpadów powinni właściwie płacić działkowcy z rodzinnych ogrodów działkowych. Wielu działkowców uważa nadal, że obciążanie ich opłatami za wywóz śmieci z terenu ogrodów działkowych jest niesprawiedliwe, bo będąc mieszkańcami gminy płacą za wywóz śmieci w swoich miejscach zamieszkania. Zatem płacąc w ogrodzie są podwójnie opodatkowani. Wielu działkowców bulwersował też fakt, że opłaty są bardzo różne. Znane są przykłady ogrodów graniczących ze sobą, z tą różnicą, że jeden jest usytuowany na terenie jednej  a drugi na terenie innej gminy.  Ci pierwsi (w ramach GOAP) muszą płacić 96 zl rocznie od działki za śmieci segregowane, a drudzy tylko 30 zł. Znane są też przypadki, że niektóre gminy nie obciążały ogrodów kosztami wywozu odpadów. Zmiany prawa zachodzące w ostatnich latach wprowadziły tzw. opłatę ryczałtową, którą musiał płacić użytkownik działki rocznie, bez względu na okres użytkowania działki.  Ogrody musiały wpłacać do gminy zaliczki w każdym miesiącu, chociaż zimą śmieci w ogrodzie nie powstawały, lub powstawały w niewielkiej ilości. …….

 Wiele podmiotów zainteresowanych problemem, w tym działkowcy wnosili do Ministerstwa Środowiska o zmiany w obowiązującej ustawie W ich efekcie Ministerstwo przystąpiło do prac nad nowelizacją ustawy, przygotowało projekt zmian oraz zwróciło się o zaopiniowanie projektu ustawy z dnia 28 sierpnia 2018 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i niektórych innych ustaw. Warto dodać, że Krajowy Zarząd PZD, a w ślad za nim także inne organy PZD zajęły w tej sprawie stanowiska.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu, celem nowelizacji jest uproszczenie i ujednolicenie systemów gospodarowania odpadami, zwiększenie kontroli nad sposobem gospodarowania odpadami i poziomu selektywnego zbierania i recyklingu. Projekt zakłada także istotne zmiany w zakresie gospodarki odpadami w ROD. Najważniejsze z proponowanych zmian oznaczają, że:

1) odbiór śmieci z ogrodów będzie odbywał się na podstawie deklaracji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Tym samym, ROD nie będą już mogły indywidualnie zlecać wywozu śmieci prywatnym firmom.  Nie będzie też obowiązywał system ryczałtowy opłat za wywóz odpadów;

2) zarządy ROD będą musiały składać deklarację „śmieciową”, w której zaznaczą pojemność (ewentualnie liczbę) pojemników/worków do wywiezienia z terenu ROD, następnie mnożyć ją przez częstotliwość wywozu śmieci w miesiącu i mnożyć przez stawkę opłaty za pojemnik w określonej pojemności. W ten sposób będzie wyliczana miesięczna opłata za wywóz śmieci;

3) rada gminy zwolni z części opłaty za wywóz śmieci właściciela nieruchomości, w tym ROD, który zagospodarowuje bioodpady w przydomowym kompostowniku Informację dotyczącą posiadanych kompostowników, zarząd ROD będzie podawał w deklaracji „śmieciowej”;

4)  w przypadku niedopełnienia przez ROD selektywnego zbierania odpadów komunalnych, podmiot odbierający odpady będzie przyjmował je jako zmieszane i informował o tym gminę. Na podstawie powiadomienia w drodze decyzji określi ona wysokość opłaty tak jak za śmieci zmieszane. Stawka opłaty za śmieci zmieszane będzie 4 – krotnie wyższa niż za segregowane.

Analizując proponowane zmiany można stwierdzić, że idą one w pożądanym kierunku. Należy mieć tylko nadzieję, że ustawodawca zdąży uchwalić ustawę jeszcze przed walnymi zebraniami w ROD, by móc uchwalić właściwe koszty wywozu odpadów. Tymczasem należy śledzić proces legislacyjny oraz prace podejmowane w gminie, które będą nowelizować obowiązujące Regulaminy wywozu odpadów komunalnych.

dr Zdzisław Śliwa
prezes Okręgu w Poznaniu